Kiszonka czy sianokiszonka? Różnice i przechowywanie

Posted on by

Produkcja paszy dla zwierząt to kluczowy element utrzymania zdrowego i efektywnego stada. Kiszonka i sianokiszonka to dwa popularne typy pasz objętościowych, które dostarczają zwierzętom cennych składników odżywczych przez cały rok. Choć oba te produkty są fermentowane, różnią się pod względem produkcji, składu, pakowania i przechowywania. W tym artykule omówimy różnice między kiszonką a sianokiszonką, ich zastosowanie wśród zwierząt oraz najlepsze metody przechowywania.

Czym jest kiszonka?

Kiszonka to pasza objętościowa, która powstaje poprzez fermentację roślin takich jak kukurydza, buraki pastewne czy rośliny strączkowe. Zielonka jest zbierana w momencie, gdy ma najwyższą zawartość wilgoci, a następnie umieszczana w silosach lub pryzmach, gdzie zachodzą procesy fermentacji beztlenowej. Dzięki temu rośliny zachowują swoje wartości odżywcze, a kiszonka staje się bogatym źródłem energii i białka dla bydła.

Czym jest sianokiszonka?

Sianokiszonka to z kolei fermentowana pasza przygotowana z podsuszonej zielonki – najczęściej traw i roślin motylkowych, takich jak lucerna. W odróżnieniu od kiszonki, sianokiszonka ma niższą zawartość wilgoci (30-40%). Proces fermentacji zachodzi po sprasowaniu i owinięciu materiału w specjalną folię. Najlepsza folia do sianokiszonki powinna zapewniać pełną szczelność, co zapobiega dostępowi powietrza i umożliwia prawidłowy przebieg fermentacji.

bele

Różnice między sianokiszonką a kiszonką

1. Produkcja

  • Kiszonka: Do produkcji kiszonki wykorzystuje się rośliny o wysokiej zawartości wody, takie jak kukurydza, które fermentują w silosach lub pryzmach.
  • Sianokiszonka: Produkcja sianokiszonki wymaga podsuszenia traw lub lucerny, a następnie sprasowania w bele, które są owijane folią.

2. Pakowanie

  • Kiszonka: Kiszonkę przechowuje się w silosach, pryzmach lub specjalnych silosach foliowych.
  • Sianokiszonka: Bele sianokiszonki są szczelnie owinięte specjalistyczną folią, aby zapobiec dostępowi tlenu i wspierać fermentację.

3. Skład i wartości odżywcze

  • Kiszonka: Jest bogata w skrobię i cukry, szczególnie jeśli została wykonana z kukurydzy. Zawiera więcej wody niż sianokiszonka, co czyni ją świetnym źródłem energii, ale niższym pod względem suchej masy.
  • Sianokiszonka: Ma wyższą zawartość białka, szczególnie jeśli pochodzi z lucerny lub koniczyny. Dzięki niższej wilgotności sianokiszonka jest bardziej skoncentrowana pod względem składników odżywczych.

4. Zastosowanie wśród zwierząt

  • Kiszonka: Często stosowana w żywieniu bydła mlecznego i mięsnego jako główne źródło energii, szczególnie w okresach zimowych.
  • Sianokiszonka: Sianokiszonka jest bardziej uniwersalna – nadaje się zarówno dla bydła mlecznego, jak i koni oraz owiec, ze względu na wyższą zawartość białka i lepszą strawność.

5. Koszty i korzyści ekonomiczne

  • Kiszonka: Produkcja kiszonki może być tańsza w gospodarstwach, które posiadają infrastrukturę do przechowywania paszy w silosach. Jest to jednak bardziej skomplikowane w zarządzaniu, zwłaszcza jeśli chodzi o jakość przechowywania.
  • Sianokiszonka: Choć sianokiszonka może być droższa w produkcji ze względu na potrzebę specjalistycznego sprzętu (prasy, folii), jest bardziej elastyczna, ponieważ bele można łatwo transportować i przechowywać w różnych warunkach.

Przechowywanie kiszonki a sianokiszonki

Przechowywanie kiszonki

  • Silosy i pryzmy: Kiszonkę przechowuje się głównie w silosach betonowych, plastikowych lub w pryzmach pokrytych folią. Kluczowe jest zapewnienie, aby kiszonka była dobrze ubita i odizolowana od powietrza, co zapobiega jej psuciu.
  • Warunki przechowywania: Kiszonka powinna być przechowywana w zacienionych, chłodnych miejscach, aby ograniczyć rozwój pleśni i grzybów.

Przechowywanie sianokiszonki

  • Foliowanie: Najlepsza folia do sianokiszonki powinna być odporna na promieniowanie UV, szczelna i elastyczna, aby zapewnić pełną ochronę przed tlenem. Bele powinny być owinięte kilkoma warstwami folii, co zabezpiecza paszę przed pleśnieniem.
  • Przechowywanie: Bele sianokiszonki można przechowywać na otwartej przestrzeni, pod warunkiem, że są odpowiednio owinięte i chronione przed uszkodzeniami mechanicznymi.

Zalety i wady kiszonki i sianokiszonki

Zalety kiszonki

  • Wysoka zawartość energii – Kiszonka, zwłaszcza z kukurydzy, jest bogata w skrobię i doskonała dla bydła mięsnego.
  • Niższe koszty produkcji – Dla gospodarstw z odpowiednią infrastrukturą produkcja kiszonki może być tańsza.

Wady kiszonki

  • Wymaga specjalnych silosów – Kiszonka wymaga przechowywania w specjalnych warunkach, aby nie uległa zepsuciu.
  • Trudność w przechowywaniu – Pryzmy i silosy są podatne na pleśnienie, jeśli nie są odpowiednio uszczelnione.

Zalety sianokiszonki

  • Uniwersalność – Sianokiszonka nadaje się dla różnych gatunków zwierząt, w tym koni i owiec.
  • Łatwość przechowywania – Bele sianokiszonki można łatwo przechowywać na otwartej przestrzeni, pod warunkiem użycia odpowiedniej folii.

Wady sianokiszonki

  • Wyższe koszty produkcji – Konieczność zakupu prasy i folii zwiększa koszty produkcji.
  • Wrażliwość na uszkodzenia folii – Bele sianokiszonki są podatne na uszkodzenia mechaniczne, które mogą prowadzić do zepsucia paszy.

Podsumowując, zarówno kiszonka, jak i sianokiszonka mają swoje miejsce w żywieniu zwierząt, a wybór między nimi zależy od specyfiki gospodarstwa i potrzeb żywieniowych stada. Dobrze przechowywana kiszonka jest doskonałym źródłem energii, natomiast sianokiszonka oferuje większą elastyczność w przechowywaniu i wyższą zawartość białka. Niezależnie od wyboru, kluczem do sukcesu jest odpowiednie pakowanie i przechowywanie z użyciem odpowiedniej folii.